Русский English

ПАМЯТКА ПО ПЛАСТМАССОВЫМ ОТХОДАМ

25.10.2018

Пластик наносит серьезный ущерб окружающей среде, начиная с его производства и заканчивая утилизацией. Заводы, выпускающие пластиковые изделия, выделяют в атмосферу до 400 миллионов тонн углекислого газа в год и примерно 800 видов животных сегодня находятся под угрозой вымирания из-за поедания и отравления пластиком.

Одноразовые пакеты забивают канализационные системы городов и создают угрозы наводнений, пластмассовые отходы засоряют берега и прибрежные зоны, предназначенные для  отдыха, нанося урон различным отраслям.

Несмотря на отсутствие у Казахстана выхода в океаны, пластмассовые отходы в океанах обычно разлагаются в течение года, но не полностью, и в процессе этого токсичные химические вещества, такие как бисфенол А и полистирол, могут попадать в воду из некоторых его видов. В 2012 году было подсчитано, что существует примерно 165 миллионов тонн пластикового мусора в Мировом океане. По оценкам 2014 года на поверхности океана находится 268 940 тонн пластика, а общее количество отдельных кусков пластикового мусора составляет 5,25 триллионов.

Пластиковое загрязнение - засорение водоёмов (выбрасывание антропогенных отходов в реки, озёра, моря), загрязнение воды частицами одноразового пластика, пластиковыми сетками и так далее. Большое количество изделий из пластика, производимых каждый год, предназначено для одноразового использования: одноразовые предметы упаковки или продукты, которые обычно всегда выбрасывают в течение одного года.

Известно, что пластик разлагается около двух сотен лет. Попадая в землю, пластмассы распадаются на мелкие частицы и начинают выбрасывать в окружающую среду химические вещества. Через грунтовые воды микрогранулы пластика и его химикаты просачиваются к ближайшим источникам воды, что нередко приводит к массовой гибели животных.

Полигоны твердых бытовых отходов (далее – ТБО), свалок постоянно завалены множеством различных типов пластмасс. На этих свалках присутствует множество микроорганизмов, которые ускоряют биодеградацию пластмасс. Что касается биоразлагаемых пластиков, то, по мере того как они разлагаются, высвобождается метан, который является очень сильным парниковым газом выделяя диоксины и фураны в атмосферу.

Пластмассы содержат много различных видов химических веществ в зависимости от типа пластика. Добавление химических веществ является основной причиной, почему пластмасса стала настолько многоцелевой. Некоторые из химических веществ, используемых в производстве пластмасс, несут риск быть поглощёнными в итоге по пищевой цепи людьми.

Пластиковое загрязнение, также способно отравить животных, что, в свою очередь, может негативно повлиять на поставку продуктов питания человеку. Пластиковое загрязнение было описано, как имеющее весьма пагубные последствия для крупных морских млекопитающих и в книге «Introduction to Marine Biology» называлось «самой серьёзной угрозой» для них (пластмасса блокируют желудочно-кишечный тракт животных, морские млекопитающие  запутываются в пластмассовых сетках, а после приводит к смерти или тяжёлым разрывам и язвам).

Зачастую современные блага цивилизации создают не только удобства для людей, но и наносят непоправимый урон природе. Только за последние 10 лет в мире было произведено больше пластиковых изделий, чем за предыдущее столетие.

Одноразовая посуда, пакеты, упаковка, бутылки и различные емкости — самые распространенные виды пластикового мусора, который мы "производим" каждый день. В Казахстане лишь 28,7 процентов пластмассы от образованного объема  подвергнуто переработке и используется повторно в быту и жизни человека.

 

С 1 января 2019 года согласно статье 301 Экологического кодекса РК в Казахстане вводится запрет для захоронения на полигонах отходов пластмассы, пластика, полиэтилена, полиэтилентерефталатовой упаковки; макулатуры, картона и отходов бумаги; ртутьсодержащих ламп и приборов; стеклобоя; лома цветных и черных металлов; литиевых, свинцово-кислотных батареек; электронного и электрического оборудования.

 С 1 января 2020 года вводится запрет для захоронения на полигонах отходов пищевых и строительных отходов.

К примеру, на территории города Астана в 2016 году образовано 394,9 тыс. тонн ТБО, в 2017 году – 345,4 тыс. тонн. Доля переработки ТБО (включая сортировку) в 2016 году составила 4,94%, в 2017 году – 8,33%.

В 2017 году для раздельного сбора отходов пластика установлены 686 сетчатых контейнеров, 670 контейнеров для сбора отработанных ртутьсодержащих ламп, 300 контейнеров для сбора золошлаковых отходов с частных домовладений, организован сбор электронных отходов в торговых центрах, специализирующихся на электронно-бытовой продукции.

В Астане для извлечения «сухих» отходов как (пластик, (полиэтилентерефталат), ПЭ (полиэтилен), ПЭТ-бутылки, макулатура, лом цветных и черных металлов, стекла) установлены специальные контейнеры желтого цвета.

Также, для жителей Астаны отдельно предусмотрены сетчатые контейнеры по сбору пластиковых отходов.

Министерство энергетики РК совместно с Акиматом обращают вниманию жителей города придерживаться принципа раздельного сбора отходов «сухих отходов» получения чистого вторсырья и «мокрых отходов», для дальнейшей утилизации. 

В НАШИХ СИЛАХ СДЕЛАТЬ ОКРУЖАЮЩУЮ СРЕДУ БЕЗОПАСНЕЕ И ЧИЩЕ!

 

ПЛАСТМАССА ҚАЛДЫҚТАР ТУРАЛЫ ЖАДЫНАМА

Пластик өндірісінен бастап кәдеге жаратылғанға дейін қоршаған ортаға елеулі зиян келтіреді. Пластикалық өнімдерді шығаратын зауыттар жылына атмосфераға 400 млн. тоннаға дейін көмірқышқыл газын шығарады және бүгінде жануарлардың шамамен 800-дей түрінің пластикті жеп қоюына байланысты және пластикпен улану салдарынан жойылып кету қаупі төніп тұр.

Бір реттік қалталар қаланың кәріз жүйесін толтырып тастайды және су басу қаупін тудырады, пластмасса қоқыстар, туризм саласына зиян келтіре отырып, демалуға арналған орындарды, жағалаулар мен жағалау аймақтарын ластайды.

Қазақстанның мұхиттарға шығуы болмағынына қарамастан, мұхиттардағы пластмассалар, әдетте, жыл бойында ыдырайды, бірақ толықтай емес және бұл процесс барысында бифенол А және полистирол сияқты улы химикаттар белгілі бір пластмасса түрлерінен суға түседі. 2012 жылы әлемдегі мұхиттарда шамамен 165 миллион тонна пластик қалдықтары бар деп есептелген. 2014 жылғы бағалау бойынша мұхит бетінде 268 940 тонна пластик бар, ал пластикалық қалдықтардың бөлек бөлшектерінің жалпы саны 5,25 триллион тоннаны құрайды.

Пластикалық ластану - су қоймаларының ластануы (өзендерге, көлдерге, теңіздерге антропогендік қалдықтарды тастау), бір реттік пластикалық бөлшектермен, пластикалық торлармен және т.б. судың ластануы. Жыл сайын шығарылатын пластмассадан жасалған өнімдердің көп мөлшері бір рет қолдануға арналған: әдетте бір жыл ішінде бір рет пайдаланылатын бір реттік орауыш заттар немесе өнімдер.

Пластиктің екі жүз жылға жуық уақытта ыдырайтындығы белгілі. Пластмассалар жерге түскенде ұсақ бөлшектерге ажырайды да, өзінен қоршаған ортаға химиялық заттарды бөле бастайды. Жер асты сулары арқылы пластиктің ұсақ түйіршіктері және оның химиялық заттары ең жақын су көздеріне түседі, бұл жануарлардың жаппай қырылуына әкеледі.

ТҚҚ үйінділерінің полигондары үнемі пластмассаның әр түрімен толтырылып тасталған. Бұл қоқыстарда пластиктің биодеградациясын жеделдететін көптеген микроорганизмдер бар. Биоыдырайтын пластиктерге келер болсақ, олар ыдыраған кезде метан бөлініп шығады, бұл атмосфераға диоксиндер мен фурандар бөліп шығаратын өте күшті парниктік газ болып табылады.

Пластмассалар құрамында пластиктің түріне байланысты көптеген химиялық заттардың түрлері болады. Пластмассаның жан-жақты қолданылуының негізгі себептерінің бірден-бірі құрамына химиялық қосылуы болып табылады. Пластмасса өндірісінде пайдаланылатын кейбір химиялық заттар адамдардың тамақ тізбегінің нәтижесінде жұтылу қаупін тудырады.

Сондай-ақ, пластикалық ластанудың әсерінен жануарлардың да улану қаупі бар, бұл өз кезегінде адамға азық-түлік өнімдерін жеткізу барысына кедергі келтіруі мүмкін.

Пластикалық ластану ірі теңіз сүтқоректілеріне өте зиянды әсер ететін заттар ретінде сипатталған және «Introduction to Marine Biology» кітабында олар үшін «ең қауіпті қатер» деп аталды (пластмасса жануарлардың асқазан-ішек жолдарын бекітіп тастайды, теңіз сүтқоректілері пластмассалық торларда шырмалып қалады да, оның соңы өлімге немесе ауыр жарылуларға және жараларға алып келеді).

Өркениеттің заманауи игіліктері көбінесе адамдар үшін жайлылық жаратып қана қоймай, табиғатқа орны толмас залал келтіреді. Тек соңғы 10 жылда ғана әлемде өткен ғасырмен салыстырғанда пластикалық өнімдер көп өндірілді.

Бір реттік ыдыс, қалталар, қаптамалар, бөтелкелер және түрлі ыдыстар – біз күнделікті «өндіретін» пластикалық қалдықтардың ең көп тараған түрлеріне жатады. Қазақстанда қалыптасқан көлемнің тек 28,7 пайызы ғана қайта өңделген және адам өмірінде және тұрмыстық шарттарда қайта қолданылады.

 

2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап ҚР экологиялық кодексінің 301-бабына сәйкес полигондарда пластмасса, пластика, полиэтилен қалдықтары және полиэтилентерефталат орамасы; макулатура, картон және қағаз қалдықтары; құрамында сынап бар лампалар мен аспаптар; шыны сынықтары; түсті және қара металдар сынықтары; литий, қорғасын-қышқыл батареялары; электрондық және электр жабдықтары қалдықтарын көмуге тыйым салу енгізіледі.

2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап тамақ қалдықтарын және құрылыс материалдарының қалдықтарын полигондарда көмуге тыйым салынады.

Мысалы, Астана қаласының аумағында 2016 жылы 394,9 мың тонна, ал 2017 жылы – 345,4 мың тонна ТҚҚ қалыптасты. ТҚҚ қайта өңдеу үлесі (сұрыптауды қосқанда) 2016 жылы – 4,94%, ал 2017 жылы – 8,33% құрайды.

2017 жылы пластик қалдықтарды бөлек жинау үшін 686 торлы контейнер, құрамында сынап бар пайдаланылған шамдар үшін 670 контейнер, жеке үй-жайлардан күлқожды қалдықтарды жинау үшін 300 контейнер орнатылды, электронды-тұрмыстық өнімдер бойынша мамандандырылған сауда орталықтарында электронды қалдықтарды жинау шаралары ұйымдастырылды.

Астанада «құрғақ» (пластик, (полиэтилентерефталат), ПЭ (полиэтилен), ПЭТ-бөтелке, макулатура, қара және түсті металдардың сынықтары, шыны сияқты) қалдықтарды шығару үшін арнайы сары түсті контейнерлер орнатылған.

Сондай-ақ, Астана қаласының тұрғындары үшін пластик қалдықтарды жинауға арналған торлы контейнерлер  қарастырылған.

ҚР Энергетика министрлігі Әкімдікпен бірлесе отырып, қала тұрғындарын «қайта өңдеуге болатын «құрғақ қалдықтарды» және «көмуге болатын «ылғалды қалдықтарды» жеке жинау қағидасын назарыңызға аударамыз.

ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚАУІПСІЗ ЖӘНЕ ТАЗА ЕТУ БІЗДІҢ ҚОЛЫМЫЗДА!

Источник: energo.gov.kz

 

ПЛАСТМАССА ҚАЛДЫҚТАР ТУРАЛЫ ЖАДЫНАМА

Пластик өндірісінен бастап кәдеге жаратылғанға дейін қоршаған ортаға елеулі зиян келтіреді. Пластикалық өнімдерді шығаратын зауыттар жылына атмосфераға 400 млн. тоннаға дейін көмірқышқыл газын шығарады және бүгінде жануарлардың шамамен 800-дей түрінің пластикті жеп қоюына байланысты және пластикпен улану салдарынан жойылып кету қаупі төніп тұр.

Бір реттік қалталар қаланың кәріз жүйесін толтырып тастайды және су басу қаупін тудырады, пластмасса қоқыстар, туризм саласына зиян келтіре отырып, демалуға арналған орындарды, жағалаулар мен жағалау аймақтарын ластайды.

Қазақстанның мұхиттарға шығуы болмағынына қарамастан, мұхиттардағы пластмассалар, әдетте, жыл бойында ыдырайды, бірақ толықтай емес және бұл процесс барысында бифенол А және полистирол сияқты улы химикаттар белгілі бір пластмасса түрлерінен суға түседі. 2012 жылы әлемдегі мұхиттарда шамамен 165 миллион тонна пластик қалдықтары бар деп есептелген. 2014 жылғы бағалау бойынша мұхит бетінде 268 940 тонна пластик бар, ал пластикалық қалдықтардың бөлек бөлшектерінің жалпы саны 5,25 триллион тоннаны құрайды.

Пластикалық ластану - су қоймаларының ластануы (өзендерге, көлдерге, теңіздерге антропогендік қалдықтарды тастау), бір реттік пластикалық бөлшектермен, пластикалық торлармен және т.б. судың ластануы. Жыл сайын шығарылатын пластмассадан жасалған өнімдердің көп мөлшері бір рет қолдануға арналған: әдетте бір жыл ішінде бір рет пайдаланылатын бір реттік орауыш заттар немесе өнімдер.

Пластиктің екі жүз жылға жуық уақытта ыдырайтындығы белгілі. Пластмассалар жерге түскенде ұсақ бөлшектерге ажырайды да, өзінен қоршаған ортаға химиялық заттарды бөле бастайды. Жер асты сулары арқылы пластиктің ұсақ түйіршіктері және оның химиялық заттары ең жақын су көздеріне түседі, бұл жануарлардың жаппай қырылуына әкеледі.

ТҚҚ үйінділерінің полигондары үнемі пластмассаның әр түрімен толтырылып тасталған. Бұл қоқыстарда пластиктің биодеградациясын жеделдететін көптеген микроорганизмдер бар. Биоыдырайтын пластиктерге келер болсақ, олар ыдыраған кезде метан бөлініп шығады, бұл атмосфераға диоксиндер мен фурандар бөліп шығаратын өте күшті парниктік газ болып табылады.

Пластмассалар құрамында пластиктің түріне байланысты көптеген химиялық заттардың түрлері болады. Пластмассаның жан-жақты қолданылуының негізгі себептерінің бірден-бірі құрамына химиялық қосылуы болып табылады. Пластмасса өндірісінде пайдаланылатын кейбір химиялық заттар адамдардың тамақ тізбегінің нәтижесінде жұтылу қаупін тудырады.

Сондай-ақ, пластикалық ластанудың әсерінен жануарлардың да улану қаупі бар, бұл өз кезегінде адамға азық-түлік өнімдерін жеткізу барысына кедергі келтіруі мүмкін.

Пластикалық ластану ірі теңіз сүтқоректілеріне өте зиянды әсер ететін заттар ретінде сипатталған және «Introduction to Marine Biology» кітабында олар үшін «ең қауіпті қатер» деп аталды (пластмасса жануарлардың асқазан-ішек жолдарын бекітіп тастайды, теңіз сүтқоректілері пластмассалық торларда шырмалып қалады да, оның соңы өлімге немесе ауыр жарылуларға және жараларға алып келеді).

Өркениеттің заманауи игіліктері көбінесе адамдар үшін жайлылық жаратып қана қоймай, табиғатқа орны толмас залал келтіреді. Тек соңғы 10 жылда ғана әлемде өткен ғасырмен салыстырғанда пластикалық өнімдер көп өндірілді.

Бір реттік ыдыс, қалталар, қаптамалар, бөтелкелер және түрлі ыдыстар – біз күнделікті «өндіретін» пластикалық қалдықтардың ең көп тараған түрлеріне жатады. Қазақстанда қалыптасқан көлемнің тек 28,7 пайызы ғана қайта өңделген және адам өмірінде және тұрмыстық шарттарда қайта қолданылады.

 

2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап ҚР экологиялық кодексінің 301-бабына сәйкес полигондарда пластмасса, пластика, полиэтилен қалдықтары және полиэтилентерефталат орамасы; макулатура, картон және қағаз қалдықтары; құрамында сынап бар лампалар мен аспаптар; шыны сынықтары; түсті және қара металдар сынықтары; литий, қорғасын-қышқыл батареялары; электрондық және электр жабдықтары қалдықтарын көмуге тыйым салу енгізіледі.

2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап тамақ қалдықтарын және құрылыс материалдарының қалдықтарын полигондарда көмуге тыйым салынады.

Мысалы, Астана қаласының аумағында 2016 жылы 394,9 мың тонна, ал 2017 жылы – 345,4 мың тонна ТҚҚ қалыптасты. ТҚҚ қайта өңдеу үлесі (сұрыптауды қосқанда) 2016 жылы – 4,94%, ал 2017 жылы – 8,33% құрайды.

2017 жылы пластик қалдықтарды бөлек жинау үшін 686 торлы контейнер, құрамында сынап бар пайдаланылған шамдар үшін 670 контейнер, жеке үй-жайлардан күлқожды қалдықтарды жинау үшін 300 контейнер орнатылды, электронды-тұрмыстық өнімдер бойынша мамандандырылған сауда орталықтарында электронды қалдықтарды жинау шаралары ұйымдастырылды.

Астанада «құрғақ» (пластик, (полиэтилентерефталат), ПЭ (полиэтилен), ПЭТ-бөтелке, макулатура, қара және түсті металдардың сынықтары, шыны сияқты) қалдықтарды шығару үшін арнайы сары түсті контейнерлер орнатылған.

Сондай-ақ, Астана қаласының тұрғындары үшін пластик қалдықтарды жинауға арналған торлы контейнерлер  қарастырылған.

ҚР Энергетика министрлігі Әкімдікпен бірлесе отырып, қала тұрғындарын «қайта өңдеуге болатын «құрғақ қалдықтарды» және «көмуге болатын «ылғалды қалдықтарды» жеке жинау қағидасын назарыңызға аударамыз.

ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚАУІПСІЗ ЖӘНЕ ТАЗА ЕТУ БІЗДІҢ ҚОЛЫМЫЗДА!